G. van Hasselt - Kronijk van Arnhem

G. van Hasselt - Kronijk van Arnhem - Te Arnhem - Bij W. Troost en Zoon - 1790 - 1e druk - [2], [314] pp - Papieren omslag - 14 x 22,5 cm.

Conditie: Kwetsbaar - met slijtage, vlekken. Omslag met scheurtjes. Goed bewaard voor een dergelijk boek na meer dan twee eeuwen.

Kroniek van de Gelderse hoofdstad vanaf 1320 tot 1789 door Gerard van Hasselt (1751-1825), de eerste archivaris van Gelderland. Tekst in het Nederlands. Sommige brieven en archiefstukken zijn in het Latijn of Frans. Op het omslag is een motto opgenomen van de 13e eeuwse Zeeuwse schrijver Melis Stoke. Achterin een lijst met "onverstaenbaere drukfauten." Zeldzame documentatie, slechts beperkt in NCC.

De auteur geeft in korte anecdoten, chronologisch geordend, de meest opvallende gebeurtenissen uit de geschiedenis van Arnhem. Hij eindigt op 1 Julij des jaars 1789 met een soort verantwoording over de gebruikte spelling en de bronnen; "de vroegste Stads Rekeningen, [...] Secreta Camerae, de Schepen-acten-boeken, de Raad-signaten, de Publicatie, Commissie en Policie-boeken en andere losse stukken, [...]."

Zo werd "de stad [in 1565] zo jammerlijk van de pest bezogt, dat zich de Rekenkamer [= het stadsbestuur] daar buiten begeven had, en op ten Rosendael [...] resideerde [...]." Vier jaar later werd in Antwerpen bij Christopher Plantijn de Librorum prohibitorum Index (lijst van verboden boeken) gedrukt, welke in boekhandels (ook de Arnhemse) gecontroleerd moesten worden, op last van de Hertog van Alva. In 1572 werd een samenzwering ontdekt om Nijmegen en Arnhem in brand te steken. Ene Truijde Kapaps werd vanwege het verzwijgen daarvan "aan een staak geworgd [...]." Verder komt o.a. correspondentie van Willem van Oranje voorbij.

¶ Naar het schijnt had Van Hasselt een wat achterhaalde opvatting over het archiveren:
"Hij schreef veel, maar gooide de archiefstukken die hij voor zijn artikel gebruikte na publicatie weg of liet ze inbinden met zijn aantekeningen.Daarbij moet bedacht worden, dat de archieven destijds voor een groot deel niet geordend waren. Veel archiefstukken lagen als oud vuil her en der verspreid. Van Hasselt zag zijn werk dan ook als een soort reddingscampagne, temeer daar hij ontdekte dat veel boeken die hij onder ogen keeg half gesloopt en door vocht en schimmel waren aangetast." - dr. F. Keverling Buisman.